Fluorouracyl: DPYD -aktywność dehydrogenazy pirymidynowej

Wykrywanie polimorfizmów w genie DPYD kodującym dehydrogenazę dihydropirymidynową (DPD) rekomendowanych przez Europejską Agencją Leków (EMA) i Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (URPLWMiPB) z czerwca 2020r.

Badanie genetyczne obejmuje co najmniej cztery warianty genotypu DPYD, wszystkie rekomendowane przez EMA i URPLWMiPB, które są związane ze zwiększonym ryzykiem ciężkiej toksyczności. Nasze badania posiadają międynarodowy certyfikat jakości EQA Instand

Badania genotypu wykonuje się przed rozpoczęciem, ewentualnie w trakcie leczenia w celu identyfikacji pacjentów z niedoborem aktywności dehydrogenazy DPD, u których planowana jest terapia produktami zawierającymi 5-fluorouracyl (5FU), podawanych dożylnie lub jego prekursorów: kapecytabinę i tegafur podawanych w różnej postaci.

Leki te rutynowo stosowane są w leczeniu raka piersi, jelita grubego, trzustki, żołądka oraz nowotworów głowy i szyi. Szacuje się, że niedobór aktywności DPD może występować nawet u co dziesiątej osoby w naszej populacji i dlatego u tych pacjentów występuje zwiększone ryzyko ciężkiej lub potencjalnie zagrażającej życiu toksyczności stosowanej terapii.  [szerszy opis na dole strony]

Badanie genetyczne wykonuje się tylko raz, ponieważ polimorfizmy DNA są niezmienne przez całe życie człowieka. 

Materiał do badań : wymaz policzkowy lub krew EDTA

Metodyka badań: qualitative PCR, CAPS, ACRS, sekwencjonowanie

 Zestaw pobraniowy zawiera: zlecenie, instrukcję i dwie wymazówki do samodzielnego pobrania wymazu z wewnętrznej strony policzków.   Najlepiej jednak pobrać krew do badań. Jeżeli mają Państwo możliwość pobrania krwi, prosimy o taką informację w "Uwagach do zamówienia". 

 Próbki do badań mogą być pobrane na miejscu w Laboratorium. Zapraszamy codziennie (pn.-pt.) w godz: 10.00 - 16.00.  [Nie trzeba się umawiać.]  Krew pobierana jest w godz: 10.00-14.00.  W okresie epidemii wykonujemy badania wyłącznie na podstawie próbek dostarczonych do laboratorium.

 Czas realizacji badania : do 14 dni roboczych.

Jak wykonać badanie po zamówieniu naszego testu?

Po zamówieniu badania, otrzymują Państwo zestaw pobraniowy na wskazany adres. Zgodnie z instrukcją, za pomocą dostarczonych, sterylnych wacików pobiera się samodzielnie dwa wymazy z wewnętrznej strony policzków. Waciki umieszcza się z powrotem w probówkach i szczelnie zamyka. Tak pobrany materiał można przechowywać w chłodziarce (+5°C) do 5 dni lub dłużej w zamrożeniu (poniżej -10°C). Transport próbki w temperaturze otoczenia nie powinien trwać dłużej niż 3 dni (latem) / 5 dni (jesień-zima). Jeżeli próbka przesyłana jest do laboratorium pocztą kurierską lub priorytetową nie należy nadawać jej przed dniami świątecznymi lub wolnymi od pracy. Najczęściej i najszybciej próbki przesyłane są do laboratorium paczkomatem.

Próbkę krwi (na EDTA - tak jak do morfologii) należy pobrać z żyły łokciowej w ilości 1-2ml. Krew należy przesłać kurierem do laboratorium do 2-3 dni.

• OPIS                          [informacje na podstawie komunikatów EMA i URPLWMiPB]

U pacjentów z częściowym niedoborem lub całkowitym brakiem aktywności dehydrogenazy dihydropirymidynowej (DPD) występuje zwiększone ryzyko ciężkiej toksyczności podczas leczenia fluoropirymidynami (5FU, kapecytabiną, tegafurem). Zalecane jest wykonanie badań fenotypowych i/lub genotypowych przed rozpoczęciem leczenia fluoropirymidynami.

Leczenie produktami leczniczymi zawierającymi 5FU, kapecytabinę lub tegafur jest przeciwwskazane u pacjentów z rozpoznanym całkowitym brakiem aktywności DPD. U pacjentów ze zdiagnozowanym częściowym niedoborem DPD należy rozważyć zmniejszenie dawki początkowej.

Fluoropirymidyny to grupa leków przeciwnowotworowych obejmująca 5fluorouracyl (5FU) i jego prekursory: kapecytabinę i tegafur, które mają różną postać:

• 5FU do podawania pozajelitowego: składowa standardowej terapii różnych nowotworów złośliwych, w tym raka jelita grubego, trzustki, żołądka, gruczołu piersiowego oraz głowy i szyi, najczęściej stosowany w kojarzeniu z innymi lekami przeciwnowotworowymi. 
• Kapecytabina: doustny prekursor 5FU wskazany w leczeniu raka jelita grubego, żołądka i gruczołu piersiowego.
• Tegafur: doustny prekursor 5FU dostępny w monoterapii lub w skojarzeniu z dwoma lekami zmieniającymi metabolizm 5FU, tj. gimeracylem i oteracylem, wskazanymi w leczeniu raka żołądka.

Dehydrogenaza dihydropirymidynowa (DPD) jest enzymem ograniczającym tempo katabolizmu 5FU. Aktywność DPD podlega dużej zmienności. Całkowity brak aktywności DPD występuje rzadko (0,01-0,5% populacji kaukaskiej). Szacuje się, że częściowy niedobór DPD występuje u 3-9% populacji kaukaskiej.

Zaburzenie czynności enzymu DPD prowadzi do zwiększonego ryzyka ciężkiej lub zagrażającej życiu toksyczności u pacjentów leczonych 5FU lub jego prekursorami. Ciężka toksyczność może wystąpić pomimo negatywnych wyników badań na niedobór DPD.

• U pacjentów z całkowitym brakiem aktywności DPD występuje wysokie ryzyko zagrażającej życiu lub śmiertelnej toksyczności. Pacjentów tych nie należy leczyć fluoropirymidynami. 
• U pacjentów z częściowym niedoborem DPD występuje zwiększone ryzyko ciężkiej lub potencjalnie zagrażającej życiu toksyczności. Należy rozważyć zmniejszenie dawki początkowej, aby ograniczyć ryzyko ciężkiej toksyczności. W razie braku ciężkiej toksyczności kolejne dawki można zwiększyć, ponieważ nie ustalono skuteczności zmniejszonej dawki.